Kaszel to nic innego jak gwałtowny i nagły wypływ powietrza z dróg oddechowych wywołany ciśnieniem i zamknięciem głośni. Może być objawem choroby lub też występować samoistnie. Czy należy od razu sięgać po leki? Jakie są najlepsze domowe sposoby na kaszel suchy i kaszel mokry?

Przyczyny kaszlu

Według ustaleń prof. dr hab. n. med. Alicji Kasperskiej-Zając z Katedry i Oddziału Klinicznego Chorób Wewnętrznych, Dermatologii i Alergologii Śląskiego UM Katowice, kaszel to jeden z najczęściej zgłaszanych problemów u lekarzy pierwszego kontaktu, pediatrów, laryngologów, pulmonologów oraz alergologów. Do najczęstszych przyczyn kaszlu zalicza się ostre i przewlekłe infekcje, choroby górnych dróg oddechowych, a także alergie, astmę i anomalie rozwoju układu oddechowego.

Wyróżnia się dwa główne rodzaje kaszlu ze względu na obecność wydzieliny: kaszel suchy, tak zwany nieproduktywny, któremu nie towarzyszy plwocina oraz kaszel mokry, któremu towarzyszy odkrztuszanie, zwany kaszlem produktywnym. Kaszel dzieli się także na kaszel ostry, trwający do trzech tygodni, kaszel podostry, trwający od trzech do ośmiu tygodni oraz kaszel przewlekły, trwający powyżej ośmiu tygodni.

Według autorów publikacji Przewlekły kaszel u dzieci – kiedy do specjalisty? leczenie kaszlu przewlekłego u dzieci jest wyłącznie przyczynowe, nie zawsze należy stosować leki objawowe (mogą opóźnić diagnostykę), ponadto choroba może ustąpić samoistnie. Bardzo ważna jest obserwacja dziecka. Grafika, która pomoże w rozpoznaniu kaszlu suchego i mokrego znajduje się na stronie http://conakaszel.pl/jaki-to-kaszel/.

Leki na kaszel

Dr med. Przemysław Niewiński w publikacji Leki układu oddechowego: wykrztuśne, przeciwkaszlowe, stosowane w terapii astmy precyzyjnie rozgranicza, który produkt powinien być stosowany na kaszel suchy, a który na kaszel mokry. Leki wykrztuśne stosuje się w stanach zapalnych dróg oddechowych, którym towarzyszy lepka, gęsta wydzielina błony śluzowej oskrzeli oraz kaszel (zarówno suchy, jak i mokry). Ich działanie ogranicza się do pobudzania ośrodka oddechowego oraz kaszlu, do substancji aktywnych zalicza się czyli analeptyki ośrodków autonomicznych: leki sekretolityczne (stosowane w kaszlu suchym, zwiększają wydzielanie śluzu i go upłynniają) oraz leki mukolityczne (stosowane w ostrych stanach zapalnych, którym towarzyszy gęsta wydzielina, zmniejszają lepkość śluzu i go upłynniają). Podczas stosowania syropów warto wdrożyć także domowe leczenie kaszlu.

Domowe sposoby na kaszel suchy

Do najlepszych domowych sposobów na kaszel suchy zalicza się regularne picie w okresie choroby i przeziębienia syropu na bazie miodu i cebuli. Przepis jest bardzo prosty: kilka średniej wielkości cebul kroimy w drobne piórka, zalewamy miodem tak, aby przykrył całość i odstawiamy na całą noc, rano przecedzamy do butelki i pijemy kilka razy dziennie.

Kolejnym dobrym sposobem na kaszel suchy jest picie ziołowych naparów na bazie siemienia lnianego, imbiru, cytryny oraz soku malinowego, a także ziół lipy, tymianku i szałwii. Nawilżają one gardło i zawierają witaminę C. Do sprawdzonych środków przeciwko suchemu kaszlowi zalicza się również spożywanie czosnku, zarówno z dodatkiem mleka i miodu, jak i zmiażdżonego – czosnek wykazuje silne działanie antybiotyczne.

Przed snem warto posmarować plecy i klatkę piersiową spirytusem salicylowym lub nalewką na bazie olejków eterycznych, które dodatkowo ułatwią oddychanie, jak na przykład olejek cytrynowy, mięty pieprzowej, lawendy, cynamonu oraz goździkowy.

Domowe sposoby na kaszel mokry

Domowe sposoby na kaszel mokry ograniczają się do podobnych działań jak w przypadku kaszlu suchego, a dodatkowo do oklepywania chorego. Regularne oklepywanie pomaga w oderwaniu się wydzieliny od ścianek płuc i tym samym usunięcia och z organizmu. Najlepiej robić do rano i do godzin południowych: oklepujemy palcami barki i plecy przez kilka minut. Takie sesje należy powtórzyć 3-4 razy dziennie.

Ciepła kąpiel w wannie z dodatkiem napar tymianku to kolejny sposób na pozbycie się kaszlu. Zioło wykazuje silne działanie bakteriobójcze, wykrztuśnie i rozkurczająco na nasze drogi oddechowe. Jak czytamy na stronie Poradnika Zdrowie:

– Ziele tymianku zawiera olejek eteryczny w ilości do 3,5%, niekiedy nawet do 5,4%. W olejku znajduje się 20 do 50% pochodnych fenolowych -tymolu i karwakro-lu, ponadto cyneol, cymen, α-pinen, linalol, octan linalolu, borneol i octan bornylu. Prócz tego znaleziono w zielu do 10% garbników, kwasy polifenolowe, jak kawowy i chlorogenowy, związki trójterpenowe (m.in. kwas ursolowy i oleanolowy), flawonoidy (m.in. luteolinę i api-geninę oraz ich glikozydy), gorycze, saponiny i sole mineralne.

Domowe sposoby na kaszel – nawilżanie powietrza

Podczas leczenia kaszlu, niezależnie czy to suchego czy mokrego, bardzo ważne jest nawilżanie powietrza. Suche i ciepłe sprawia, że szybciej się męczymy i dodatkowo podrażniamy gardło, co tylko nasila objawy choroby. Na szczęście nie trzeba od razu kupować specjalnego urządzenia do nawilżania, wystarczy kupić niewielki pojemnik do powieszenia na ciepłym kaloryferze, a do środka dodać wodę oraz kilka kropli olejków eterycznych, na przykład sosny lub eukaliptusa.

Kolejnym sprawdzonym sposobem na leczenie kaszlu są inhalacje. Można je wykonywać nawet kilka razy dziennie, sięgając po naturalne zioła i olejki:

– Szczególnie dobrze działa olejek tymiankowy – ma działanie wykrztuśne i pomaga leczyć uporczywe infekcje. Podobnie działa olejek lebiodkowy i olejek cząbrowy – hamują one wzrost niektórych bakterii – czytamy na stronie http://conakaszel.pl/domowe-sposoby-na-kaszel/.

Warto także nieco obniżyć temperaturę powietrza w pokoju, do około 20-21 stopni Celsjusza, co pomoże zmniejszyć obrzęk śluzówki. Uważajmy jednak, aby powietrze nie było zbyt wilgotne, wówczas łatwiej rozmnażają się bakterie, grzyby i roztocza, które mogą dodatkowo podrażniać układ oddechowy.

Domowe sposoby na kaszel – dieta i odpowiednie nawodnienie

Leczenia kaszlu nie wolno sprowadzać wyłącznie do podawania leków oraz domowych syropów, bardzo ważne jest również kompleksowa opieka nad chorym dzieckiem. Uporczywy kaszel wymaga, aby maluch pił znacznie więcej wody, co pomoże nawilżyć śluzówkę oraz wspomoże usuwanie wydzieliny z dróg oddechowych. Długi, niczym nie zakłócony sen jest również zbawienny w przypadku leczenia kaszlu.

Warto wzbogacić codzienną dietę o cenny dla naszego zdrowia miód:

– Lekarze przeprowadzili badania na grupie kaszlących (szczególnie w nocy) dzieci, które potwierdziły zbawienne działanie słodkiego płynu. Podczas badań podawano im między innymi miód gryczany, eukaliptusowy, cytrusowy i placebo. Wynik był jednoznaczny – podawany 30 minut przed zaśnięciem miód pomógł chorym na infekcje górnych dróg oddechowych zasnąć, łagodząc nasilenie nocnego kaszlu. Wykazano również, że naturalny miód ma działanie antyoksydacyjne i przeciwbakteryjne. Według opinii niektórych lekarzy również sama słodycz miodu nawilża błony śluzowe gardła i krtani, ułatwiając odkrztuszanie (źródło: http://conakaszel.pl/domowe-sposoby-na-kaszel/).

Oprócz wspomnianej cebuli i czosnku, a także miodu, należy włączyć do diety dziecka domowy rosół, a także lekkostrawne dania oparte na warzywach i owocowych przecierach. Chore dziecko może narzekać na brak apetytu, dlatego warto podać mu lekkostrawne posiłki, takie jak kleiki ryżowe, kaszki na mleku lub pomidorową zupę. Lekkostrawne pieczywo, chude mięso, jajka gotowane na twardo oraz mleczne przetwory nie obciążą układu pokarmowego dziecka. Należy unikać tłustych dań (na przykład koletów i sosów), jak i nadmiernej ilości spożywanego cukru. Zamiast słodzonych napojów warto podać dziecku domowy kompot z miodem oraz rozgrzewające herbatki. Co ciekawe, według profesora Alyna Morice'a z Uniwersytetu w Hull w Anglii, czekolada może uspokoić kaszel, ponieważ jest lepka, przez co tworzy powłokę na zakończeniach nerwowych gardła, tłumiąc odruch kaszlowy.

Bez względu na stosowane domowe sposoby na kaszel pamiętajmy, że jeśli nie minie on w ciągu siedmiu dni, należy udać się z dzieckiem do lekarza pediatry.

Uwaga! Powyższa porada jest jedynie sugestią i nie może zastąpić wizyty u specjalisty. Pamiętaj, że w przypadku problemów ze zdrowiem należy bezwzględnie skonsultować się z lekarzem!