Z Barbarą Gąsiorowską, pedagogiem i hipoterapeutką, współautorką książki "Psychopedagogiczne aspekty hipoterapii dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie", pracownicą Fundacji Pomocy Dzieciom Niepełnosprawnym Hipoterapia w  Warszawie, rozmawiała Jolanta Walczyk.

Redakcja EkoRodzice.pl: Kiedy konie skradły Pani serce?

Barbara: Konie to zwierzęta, którymi interesowałam się od dzieciństwa. Dzięki wieloletniemu obcowaniu z nimi jako jeździec poznałam dobrze ich psychikę i jestem w stanie docenić pozytywny wpływ tych zwierząt na funkcjonowanie naszych pacjentów. Oczywiście, nie przypuszczałam wtedy, że właśnie hipoterapia będzie moim sposobem na życie, szczerze powiedziawszy bardziej myślałam o hodowli koni czy pracy w stadninie. Na ostatnim roku studiów po raz pierwszy usłyszałam o działającej na Ursynowie Fundacji Hipoterapia. Postanowiłam zgłosić się na jeden z pierwszych kursów – szkolących instruktorów ruchowych ze specjalnością hipoterapia – organizowanych przez Polskie Towarzystwo Hipoterapeutyczne i po ukończeniu go zaczęłam pracować w Fundacji.

Redakcja EkoRodzice.pl: Jakie schorzenia leczy się najlepiej za pomocą hipoterapii?

Barbara: Wydaje mi się, że zupełnie nie zależy to od rodzaju schorzenia. Raczej od całego procesu terapeutycznego, w jakim funkcjonuje dziecko i którego tylko jednym z  ogniw jest hipoterapia. Na pewno jest to jednak taka forma, która może pomoc każdemu pacjentowi w zbudowaniu motywacji do kontaktu, budzeniu ciekawości poznawczej niezbędnej do świadomego działania. Codziennie spotykam się z małymi cudami, które może nie są szczególnie spektakularne, natomiast biorąc pod uwagę stan naszych podopiecznych czasem są dla nich milowym krokiem w rozwoju. Zawsze staram się trzymać zasady, że każdego terapeutę obowiązuje "optymizm pedagogiczny". Każe on wierzyć, że nasz pacjent jest w stanie osiągnąć optymalny dla siebie stan rozwoju.


Redakcja EkoRodzice.pl: Jakie dzieci trafiają najczęściej pod Pani skrzydła?

Barbara: Pracuję głównie z małymi dziećmi w wieku od 3 do 7 lat z niepełnosprawnością intelektualną lub autyzmem.


Redakcja EkoRodzice.pl: Gdy uda się pomóc, pojawia się duma i satysfakcja...

Niewątpliwie najmilszy w mojej pracy jest moment, kiedy pomimo swoich ograniczeń, mały pacjent całym sobą pokazuje zadowolenie z jazdy na koniu. Gdy widzę, że zaczyna nawiązywać kontakt z nim oraz ze mną i  sprawia mu to olbrzymią frajdę. Obserwowanie, jak z zajęć na zajęcia robi postępy daje naprawdę dużą satysfakcję.


Redakcja EkoRodzice.pl: Jednak nie wszystko w życiu kończy się "happy endem". Co boli Panią najbardziej w tym zawodzie?

Barbara: Nieprzyjemne są sytuacje, kiedy pomimo naszych wysiłków stan pacjenta znacznie się pogarsza i po latach wspólnej pracy musimy się rozstać. Tak było w przypadku 17 letniego Michała, chłopca upośledzonego intelektualnie w stopniu głębszym, który był jednym z moich pierwszych samodzielnie prowadzonych pacjentów. Mimo że nie porozumiewał się mową werbalną, jego zachowanie świadczyło o tym, jak bardzo lubi zajęcia na koniu. Mama Michała opowiadała, że rano w dzień hipoterapii, Michał chętnie wstawał, brał w  ręce swój toczek i już czekał gotowy na wyjście . Po 6 latach spotkań najpierw z koniem Płajem potem z Dofim, musieliśmy przerwać terapię ze względu na pojawienie się bardzo silnych ataków epileptycznych. Choroba dokonała ogromnych spustoszeń w układzie nerwowym chłopca. Michał czasami nas odwiedza, ale został unieruchomiony w wózku inwalidzkim. Z  dawnego zapału, jaki zawsze okazywał na widok konia, dziś można dostrzec tylko błysk w oku, gdy końskie chrapy obwąchujących jego kolana w  poszukiwaniu przysmaku.To smutne, ale czasem tak się zdarza.

Redakcja EkoRodzice.pl: Wspomniała Pani wcześniej, że spotyka się w tym zawodzie "małe cuda". A Pani największe osiągniecie?

Barbara: Przypadek 8,5 letniego Mateusza chorego na zespół genetyczny protheus. Schorzenie, na które cierpi Mateusz, powoduje m.in. przerost tkanki limfatycznej w obrębie ciała. Spowodowało to znaczne opóźnienie w  rozwoju psychoruchowym chłopca. Gdy przyszedł na zajęcia po raz pierwszy miał 3 lata, jeszcze wtedy nie chodził samodzielnie, dopiero zaczynał stawać przy barierce łóżeczka. Był dzieckiem bardzo biernym, nie zwracał uwagi na rozłąkę z mamą, na to, że zsuwał się z konia. Pierwsza reakcja emocjonalna wystąpiła po kilku jazdach, gdy koń nagle zarżał. Chłopiec spojrzał na mnie zaciekawiony, gdy naśladowałam, co zrobił koń – zaczął głośno chichotać i to był początek naszej długoletniej przyjaźni. Już wkrótce pojawiły się zmiany w funkcjonowaniu Mateusza – coraz pewniej zaczął stawać samodzielnie. Mama zawsze z zachwytem obserwuje zajęcia synka, który obecnie bardzo aktywnie uczestniczy w zajęciach na koniu, jest chętny do podejmowania coraz trudniejszych zadań i entuzjastycznie cieszy się z ich wykonania. Często podkreśla, że są to jedyne zajęcia, w których Mateusz uczestniczy z takim zapałem, na innych – rehabilitacji ruchowej czy logopedycznej – pojawia się bunt, odmowa współpracy. Mimo istniejących przecież nadal znacznych ograniczeń w rozwoju ruchowym i  poznawczym chłopca, jego zapał do tej formy zajęć pozwala mi mieć nadzieje, że wspólnie z koniem, pomożemy mu funkcjonować coraz lepiej.


Mamy nadzieję, że stan chłopca i innych podopiecznych fundacji dzięki Państwa pracy będzie się stale polepszał. Dziękuję za wywiad i życzę dalszych sukcesów zawodowych. 

Absolwentka Wydziału Pedagogiki Uniwersytetu Warszawskiego, instruktor rekreacji ruchowej ze specjalnością hipoterapii, ukończyła kursy kinezjologii edukacyjnej, logopedii szkolnej, SI integracji sensorycznej, psychomotoryki, szkolenie trenerów Olimpiad Specjalnych w zakresie jeździectwa, staż w zagranicznych ośrodkach terapeutycznych F.E.N.T.A.C (Francja) i Diamond Centre (Anglia), prowadzi hipoterapię od 1994 r.; jedna z autorek książki "Psychopedagogiczne aspekty hipoterapii dla dzieci i młodzieży niepełnosprawnych intelektualnie" (Warszawa, 2002), wykładowca na kursach dla instruktorów hipoterapii.