Przed 24. tygodniem ciąży należy ponownie zbadać poziom cukru (glukozy) we krwi, ale tym razem nie tylko na czczo, ale również po spożyciu 50 g czystej glukozy - godzinę później. Jest to tzw.
test tolerancji obciążenia glukozą (OGTT 50).
Po 35. tygodniu ciąży oprócz wspomnianych badań morfologii krwi, moczu, ewentualnie kontrolnych oznaczeń przeciwciał przeciw toksoplazmozie i wirusowi cytomegalii, ponownie trzeba wykluczyć zakażenie kiłą i żółtaczką. W trakcie tej wizyty lekarz powinien pobrać wymaz z kanału szyjki macicy. Badanie bakteriologiczne (posiew) pozwala wykluczyć ryzyko zakażenia dziecka w trakcie porodu albo w razie wykrycia chorobotwórczego drobnoustroju - wdrożyć odpowiednią profilaktykę.
Oprócz badań laboratoryjnych bardzo istotne są
badania USG. Według nowoczesnych standardów – wskazane są 3 badania w ciąży.
Pierwsze badanie Bardzo ważne dla określenia ryzyka wad u dziecka, trzeba obowiązkowo wykonać między
11. a 14. tygodniem ciąży. Płód mierzy sobie wtedy od ok. 4 do 8 cm długości (nie uwzględniając długości nóżek, tzw. długość ciemieniowo-siedzeniowa, w skrócie CRL). Na tym etapie można dość precyzyjnie ustalić wiele szczegółów budowy dziecka, wykluczyć poważne wady centralnego układu nerwowego, czaszki, kręgosłupa, pozostałego kośćca, kończyn, narządów wewnętrznych. Ponadto w celu oceny ryzyka urodzenia dziecka z zespołem Downa (trisomia 21, mongolizm) lekarz powinien podczas tego badania dokonać pomiaru tzw.
przezierności karkowej (w skrócie NT). Z wykorzystaniem innych danych z badania podstawiając wartość NT do właściwego programu - można to ryzyko precyzyjnie określić. U mam „starszych” (powyżej 35. roku życia) wynik pozytywny, czyli ryzyko dużo mniejsze niż odpowiadające wiekowi ciężarnej pozwala zrezygnować z badań inwazyjnych.
Drugie badanieKolejne ważne badanie USG zalecane jest między
20. a 24. tygodniem ciąży. Oceniamy wówczas prawidłowość rozwoju dziecka, ilość wód płodowych, prawidłowość budowy łożyska i pępowiny, ryzyko porodu przedwczesnego. Dokładniej można obejrzeć narządy wewnętrzne, ocenić ich czynność. Rutynowo ginekolog powinien obejrzeć serce dziecka i wykluczyć poważniejsze wady serca. Odchylenia w budowie serca wymagają już precyzyjniejszego badania przez specjalistę od badań kardiologicznych płodu.
Trzecie badanieOstatnie „obowiązkowe” USG wykonujemy
po 35. tygodniu ciąży. Poza podobnymi pomiarami jak przy poprzednim badaniu oceniamy dobrostan płodu i na podstawie wyniku badania - planujemy kolejne wizyty ciężarnej. W ostatnim okresie powinny się one odbywać co 1-2 tygodnie. Bardzo pomocne przy ocenie samopoczucia dziecka jest wtedy
badanie kardiotokograficzne (KTG). Ciężarna ma wykonywane badanie podobne do EKG (elektrokardiografii). Na brzuchu pacjentki umieszczane są 2 czujniki (sondy). Jeden „słucha” serca płodu i odzwierciedla częstość bicia serca w każdej sekundzie na wykresie. Druga sonda rejestruje napięcie mięśnia macicy, kreśląc krzywą tokograficzną. Ze złożenia obu wykresów powstaje kardiotokogram. Im bliżej terminu porodu, a także po terminie - badania KTG wykonywane są coraz częściej, w szpitalu nawet kilka razy dziennie. Ocena tych zapisów pozwala zmniejszyć ryzyko urodzenia dziecka w złym stanie fizycznym i pomaga zaplanować czas i sposób rozwiązania ciąży.