Przykład:

1. Sylwia K. przez 12 pełnych miesięcy kalendarzowych przed urodzeniem dziecka odprowadzała składkę na ubezpieczenia społeczne (w tym chorobowe) w kwocie 123,24 zł przy podstawie wymiaru składek 415,80 zł (tzw. preferencyjny, mały ZUS). Miesięczna wysokość jej zasiłku macierzyńskiego wyniesie brutto 358,79 zł (netto 294,21 zł).
   
   
2. Anna S. przez 12 pełnych miesięcy kalendarzowych przed urodzeniem dziecka odprowadzała składkę na ubezpieczenia społeczne (w tym chorobowe) w kwocie 597,37 zł przy podstawie wymiaru składek 2.015,40 zł (najniższy tzw. normalny ZUS). Miesięczna wysokość jej zasiłku macierzyńskiego wyniesie brutto 1.739,09 zł (netto 1.426,05 zł).
   
   
3. Hanna P. przez 12 pełnych miesięcy kalendarzowych przed urodzeniem dziecka odprowadzała składkę na ubezpieczenia społeczne (w tym chorobowe) w kwocie 2.547,71 zł przy podstawie wymiaru składek 8.595,53 zł (składka dla najwyższego ubezpieczenia chorobowego). Miesięczna wysokość jej zasiłku macierzyńskiego wyniesie brutto 7.417,08 zł (netto 6.082,01 zł).

Podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego wylicza się co do zasady za okres 12 miesięcy kalendarzowych płacenia składek, poprzedzających miesiąc, w którym urodziło się dziecko. Jeżeli jednak dziecko urodziło się przed upływem owego okresu 12 miesięcy kalendarzowych ubezpieczenia, to do obliczania podstawy wymiaru zasiłku bierze się pod uwagę tę mniejszą ilość pełnych miesięcy kalendarzowych ubezpieczenia chorobowego. Należy przy tym pamiętać, że do okresu ubezpieczenia, od którego uzależnione jest prawo do zasiłku, zalicza się poprzednie okresy podlegania ubezpieczeniu chorobowemu, zarówno obowiązkowo (np. z tytułu zatrudnienia na umowę o pracę) jak i dobrowolnie (prowadząc działalność gospodarczą), pod warunkiem jednak, że przerwa w ubezpieczeniu nie przekracza 30 dni.

Przykład:

1. Anna S. prowadzi działalność gospodarczą i podlega ubezpieczeniu chorobowemu od 15 miesięcy.
   
   W jej przypadku podstawa wymiaru składek zostanie ustalona na podstawie ostatnich pełnych 12 miesięcy kalendarzowych przed urodzeniem dziecka.
   
   
2. Halina P. prowadzi działalność gospodarczą od 3 lat, ale do ubezpieczenia chorobowego zgłosiła się dopiero na pełne 6 miesięcy kalendarzowych przed urodzeniem dziecka.
   
   W tym przypadku podstawa wymiaru składek zostanie ustalona na podstawie ostatnich pełnych 6 pełnych miesięcy kalendarzowych przed urodzeniem dziecka.

Podsumowując należy wskazać, że w przypadku, gdy kobieta prowadząca działalność gospodarczą, przystąpiła dobrowolnie do ubezpieczenia chorobowego i zadeklarowała maksymalną wysokość podstawy wymiaru składek (8.595,53 zł), w okresie tego ubezpieczenia urodziła dziecko, to z tą chwilą nabywa prawo do zasiłku macierzyńskiego w jego maksymalnej wysokości (brutto 7.417,08 zł (netto 6.082,01 zł)) przez cały czas trwania urlopu macierzyńskiego. Warunkiem powyższego jest jednak wpłacanie do ZUS składek na ubezpieczenia w ich maksymalnej wysokości (2.547,71 zł) w okresie – co do zasady – 12 miesięcy poprzedzających urodzenie dziecka, chyba że do chwili urodzenia dziecka kobieta podlega dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu krócej niż 12 miesięcy, bo wtedy bierze się pod uwagę ten ostatni okres pełnych miesięcy ubezpieczenia.

Aktualnie obowiązujące przepisy umożliwiają kobiecie ciężarnej prowadzącej działalność gospodarczą, która opłacała dotąd tzw. preferencyjny, ulgowy ZUS, zapewnienie sobie zasiłku macierzyńskiego w maksymalnej wysokości (miesięcznie 6.082,01 zł netto) na cały okres urlopu macierzyńskiego (w roku 2011 maksymalnie 22 tygodnie przy urodzeniu jednego dziecka przy jednym porodzie).

Co zatem powinna zrobić spodziewająca się dziecka bizneswoman, aby otrzymać możliwie najwyższy zasiłek macierzyński?

Wystarczy, że zgłosi się do ubezpieczenia chorobowego (jak również do pozostałych obowiązkowych ubezpieczeń), deklarując składki liczone od najwyższej podstawy wynoszącej 250% przeciętnego wynagrodzenia (8.595,53 zł). Aby otrzymać maksymalny zasiłek macierzyński, wystarczające jest opłacenie maksymalnej składki za jeden pełny miesiąc, pod warunkiem że do wyliczenia podstawy wymiaru zasiłku ZUS weźmie pod uwagę tylko deklarowaną maksymalną kwotę za ten jeden miesiąc. Należy bowiem pamiętać, że co do zasady podstawę wymiaru zasiłku macierzyńskiego stanowi przychód za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających miesiąc, w którym dziecko przyszło na świat. W sytuacji gdy kobieta wykonywała działalność i podlegała dobrowolnemu ubezpieczeniu chorobowemu krócej niż 12 miesięcy, pod uwagę brany jest ten krótszy okres. Stąd też najkorzystniejsze jest zgłoszenie się do dobrowolnego ubezpieczenia na krótki czas przed przejściem na urlop macierzyński, tak aby opłacić jak najmniej wymaganych najwyższych składek za pełne miesiące.

W przypadku zaś osób stale podlegających ubezpieczeniu chorobowemu najlepszym sposobem podniesienia zasiłku macierzyńskiego do maksymalnej wysokości byłaby rezygnacja z ubezpieczenia chorobowego na okres co najmniej 30 dni, a następnie ponowne przystąpienie do ubezpieczenia. Jeżeli bowiem przerwy w podleganiu ubezpieczeniu chorobowemu przekroczą 30 dni, to przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku macierzyńskiego ZUS weźmie pod uwagę wysokość podstawy wymiaru składek na ubezpieczenie chorobowe z ostatniego okresu opłacania podwyższonej stawki.Wobec niemożliwości precyzyjnego przewidzenia terminu przyjścia na świat dziecka należy rozważyć zadeklarowanie i opłacenie podwyższonych składek do ZUS z odpowiednim wyprzedzeniem i niepozostawianie tego na ostatnią chwilę. 


Stan prawny: marzec 2011 r.


Podstawa prawna:

1.Ustawa z dnia 13 października 1998 r. o systemie ubezpieczeń społecznych (Dz. U. z 2009 r. nr 205, poz. 1585 ze zm.).

2.Ustawa z dnia 25 czerwca 1999 r. o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa (Dz. U. z 2010 r. Nr 77, poz. 512 ze zm.).

3.Ustawa z dnia 26 czerwca 1974 r. Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94 ze zm.).