Arteterapia jest sposobem komunikacji ludzi z otoczeniem. Dzieła sztuki
wytwarzane przez człowieka są wyrazem jego potrzeb, poglądów,
zainteresowań, myśli, odczuć. Sztuka oddziałuje na sferę intelektualną,
moralno – społeczną człowieka, rozwija jego wyobraźnię, estetykę.
Wzmacnia poczucie wartości.
fot. www.sxc.hu
W XIX wieku rosyjski lekarz A. Mudrow w swoim dziele Przestrogi dla młodych lekarzy napisał: "główne zadanie lekarza polega na oderwaniu myśli chorego od trosk domowych i zmartwień, które same w istocie są chorobą. Znając wzajemne oddziaływanie duszy i ciała, trzeba wiedzieć, że i duchowe lekarstwa, leczą ciało. Takim lekarstwem jest sztuka. Sztuką smutnego pocieszysz, zdenerwowanego uspokoisz, opryskliwego przestraszysz, tchórzliwego uczynisz śmiałym, skrytego otwartym, zuchwałego – pokornym. W sztuce zawarta jest siła ducha, która jest w stanie zwyciężyć cielesny ból, nostalgię, wewnętrzny niepokój".
Pojęcie arteterapia składa się z dwóch słów: arte i terapia:
- Arte pochodzi od łacińskiego słowa ars – sztuka i oznacza wykonywanie czegoś po mistrzowsku, doskonale.
- Natomiast terapia (grec. therapeuein) oznacza pielęgnowanie, opiekę nad kimś, troskę o kogoś, a w szerszym znaczeniu leczenie kogoś.
W szerokim znaczeniu arteterapia obejmuje:
- muzykoterapię,
- choreoterapię (taniec),
- biblioterapię (terapię poprzez czytelnictwo)
działania terapeutyczne z dziedziny:
- teatru,
- filmu
- sztuk plastycznych jak:
- malarstwo,
- rzeźba,
- grafika,
- fotografia itp.
W węższym znaczeniu arteterapia obejmuje terapię z użyciem technik plastycznych i ich wykorzystywanie w diagnostyce. W polskim piśmiennictwie można spotkać różne nazwy wykorzystywania sztuki w terapii. Oprócz określenia arteterapia (i jej synonimów: ar terapia, artterapia, autoterapia) spotykamy nazwy:
Dla kogo przeznaczona jest arteterapia?
- Zaleca się ją osobom dorosłym, młodzieży oraz dzieciom posiadającym zaburzenia nerwicowe, psychotyczne, charakteru oraz inne.
- Arteterapia stosowana jest również u osób, dzieci całkiem zdrowych jako jedna z metod dających uczucie odprężenia, uwolnienia od napięcia. Jej głównym zadaniem jest polepszenie jakości życia człowieka. Zapobiega trudnościom życiowym, a gdy one wystąpią z ich rozwiązaniem, zmniejszeniem i likwidacją.
- Arteterapię można prowadzić indywidualnie lub jako formę zajęć grupowych. Podstawą jej jest nawiązanie kontaktu z podopiecznym oraz stworzenie bezpiecznej i akceptującej atmosfery.
Podstawowe techniki stosowane w arteterapii poprzez sztukę to:
Niektóre z tych technik wymagają pewnych uzdolnień, a inne są proste i dają wiele radości oraz satysfakcji.
Jakie korzyści płyną z arteterapii?
- Poprzez działania plastyczne dzieci ciągle rozwijają się, uwalnia się ich indywidualna ekspresja oraz emocje i odczucia związanie z ich obecnym stanem psychicznym oraz fizycznym.
- Sztuka pozwala zająć im czas i nie dopuścić do zamartwiania się, a wręcz przeciwnie, pozwala pokazać im, że są w stanie wiele zdziałać.
- Mogą tworzyć rzeczy, dzięki którym dowartościowują się, rosną ich ambicję. Arteterapia uwrażliwia dzieci, sprawia że są one otwarte na otaczający ich świat.
- Terapeutyczne oddziaływanie sztuki to także uczenie dzieci wytrwałości, konsekwencji w dążeniu do celu.
- Dzieci mają możliwość wyrażania tych myśli i przeżyć, które są trudne do przekazania w słowach, ujawnienia tych, które są tłumione oraz odreagowania emocji, napięć, a także odnajdowania zadowolenia w sztuce.
- Zajęcia plastyczne dają radość, możliwość działania i tworzenia. Rozwijają wyobraźnię, myślenie, pamięć, uwagę. Zarazem uczą samodzielności, zaradności, dokładności, ładu oraz organizacji pracy.
Tak jak wspomniałam wcześniej arteterapię można wykorzystywać nie tylko do pracy z dziećmi chorymi. Każdy rodzic w domowym zaciszu może stosować ją do wspólnej zabawy z dzieckiem. Relacji rodzicielskich nie da się zastąpić, są one bezcenne. Wspólna zabawa przybliża, daje poczucie bezpieczeństwa i zrozumienia, otwiera dzieci na rodziców i odwrotnie.
ZOBACZ PRZYKŁADOWE ZABAWY WYKORZYSTYWANE W ARTETERAPII
O autorce artykułu:
Marzena Szymańska – z wykształcenia pedagog oraz animator społeczno-kulturowy. Autorka akcji plastycznych oraz programów kulturalnych:-)
|